مادي ها

در اواخر قرن هشتم ق.م دولت ماد تأسیس شد.(لازم به ذکر است که مادیها کاملآ آریایی بودن)
هرودوت (تاریخ نویس یونانی)میگوید:آسوریها در آسیای علیا پانصد سال حکومت کردند و اولین مردمانی که از اطاعت آنان سرپیچی کردند , مردمان ماد بودند.اونا برای آزادیشون جنگیدن و گویا رشادتها نمودند و از قید بندگی آزاد شدند.
بعد از مدت کوتاهی تمام مردم آسیا آزاد شدند ولی دیری نگذشت که دوباره مطیع شدند.اما این بار اطاعت از مادی ها.
حکومت ماد 150 سال حکومت کرد و چهار پادشاه داشت.
1.دیوکس (708-655 ق.م)
2.فرورتیش (655-633 ق.م)
3.هوخ شتر (633-585 ق.م)
4.آستیاگ - اژدهاک (585-550 ق.م)

1.دیوکس (708-655 ق.م)

او یک دهقان بود و مانند سایر مادیها در دیه زندگی میکرد.
این شخص به دلیل عدالت خواهی طرف رجوع عامه شد.بعد از مدتی به بهانه ی اینکه رجوعات مردم زیاد است و او به امورات شخصیه خود نمیرسه , از این کار کناره گیری کرد.
بر اثر این کناره گیری دزدی و اغتشاش زیاد شد و مردم جمع شدند و تصمیم گرفتند تا شخصی را بعنوان پادشاه انتخاب کنند که با زمینه هایی که دیوکس فراهم کرده بود او را انتخاب کردند.
اولین کاری که انجام داد , دستور داد شهری بسازند.وبرای آن محل همدان را انتخاب کرد.و در آنجا قصری ساختند که هفت قلعه داشت.
قصر سلطنتی و خزانه را در آخرین قلعه ی درونی جای دادند.
از هفت دیوار همدان هر کدام یک رنگ بود:دیوار اول سفید بود - دومی سیاه - سومی سرخ تند - چهارمی آبی - پنجمی سرخ باز - ششمی سیمین رنگ - هفتمی زرین گون
بزرگترین دیوار همدان یعنی دیوار اول به حجم دیوار آتن بود(سکنه ی آتن سی هزار نفر بودند)
اولین چیزایی که این شاه ممنوع کرد , آب دهن افکندن و خندیدن در حضور شاه بود.
یکی از کارهای خوبی که میکرد این بود که خودش بشخصه به مشکلات مردم رسیدگی میکرد.
تمام دوران سلطنت این شاه صرف جمع آوری و متحد کردن طوائف پراکنده ی ماد شد.

2.فرورتیش (655-633 ق.م)

فرورتیش فرزند دیوکس بود و بعد از پدرش بر تخت نشست.
او هم راه پدر خود را ادامه داد و چون ماد هنوز زیاد قدرت نگرفته بود , باج خود را به آسور می داد.
پس از آن که شاه ماد پارسیها را به اطاعت خود در آورد , و مردم جنگجویی چون پارسیها و مادیها در اختیار داشت و قدرت یافت و شروع به مطیع کردن قسمتهای دیگر فلات ایران کرد.
بعد از مدتی که مملکت خود را وسیع دید , خواست که دیگر به آسور باج ندهد و به آن حمله کرد.غافل از آنکه قوای مسلح ماد هنوز آنقدر ورزیده نشده بود که در برابر آسوریهای جنگجو که تمام ملل آسیا را عاجز کرده بودند , مساف دهد.
بر این اشتباه ماد به آسور حمله کرد و شکست خورد و فرورتیش در همین جنگ کشته شد.

3.هوخ شتر(633-585ق.م)

این شاه بهترین شاه ماد بود و نظیرش در تاریخ کمه.
وقتی که او بر تخت نشست,اوضاع ماد خطرناک بود.ولی او بخوبی تشخیص داد و شروع به اموزش دادن سپاه کرد.
پیاده نظام مسلح به تیروکمان و شمشیر شد,سواره نظامان تیراندازان ماهری بودند.(اسب مادی در زمان قدیم معروف افاق بود,بخصوص اسبهای (نسا) که از حیث قشنگی,تندروی و بردباری مانند نداشت)
بعداز ترتیب چنین سپاه قدرتمندی به اسور حمله کرد.
اسوریها سخت پافشردند ولی بالاخره سردار اسوری شکست خورد و سپاه ماد وارد اسور شد و نینوا پایتخت اسور را محاصره کرد.
چیزی بسقوط نینوا نمانده بود که خبر تاخت و تاز سکاها در اذربایجان و مجاور ان بشاه رسید,او دید چاره ای جز ترک محاصره ندارد,در نزدیکیه دریاچه ی ارو میه با سکاها درگیر شدند و شکست خوردند و مجبور شدند شرایط سنگین سکاها را بپذیرند.
سکاها که دیدند در حال حاضر جزو بزرگترین قدرتهای اطراف هستند,بنای تاخت وتاز را در اسور,مملکت وان,کاپادوکیه گذاشته و یکی را پس از دیگری غارت و خراب کردند تا به دریای مدیترانه رسیدند.پادشاه مصر که فاتحانه وارد شامات شده بود,همین که این خبر بگوشش رسید به عجله عقب نشست و بعد هدایایی برای سردار سکاها فرستاد و او از دخول به مصر صرف نظر کرد.
تاخت وتاز سکاها در ایران 28 سال طول کشید.
تا اینکه روزی هوخ شتر تمام سران سکاها را به میهمانی دعوت کرد و تمام انها را در حالت مستی کشت.با بقیه هم جنگید و از ماد بیرون کرد.
شاه بعد از بیرون کردن سکاها, باز بخیال دیرینه ی خود پرداخت,یعنی انقراض اسور.
چنانکه پادشاه اسور متوجه حمله ی مادیها شد,قصر خودرا به اتش کشید و خود و خانواده اش در این اتش سوختند.(607ق.م)
مادیها و بابلیها بعداز سقوط اسور ممالک ان را بین خود تقسیم کردند.
مادیها شروع به کشور گشایی کردند تا به رود هالیس رسیدند و مملکت قوی و معظم لیدی را در برابر خود دیدند.(با توجه به میلی که هر دو کشور به کشور گشایی داشتند صلح غیر ممکن بود خصوصآ این که ماد می خواست خودش رو به بحر الجزایر برسونه)
در این میان حادثه ای روی داد که بهانه ی جنگ برای مادیها شد.(داستانش خیلی طولانیه,بیخیال)
جنگ شروع شد.
با وجود برتری که لیدیها داشتند,جنگ 5 سال طول کشید,تا اینکه کسوفی رخ داد که طرفین ان را غضب خداوند دانستن و دست از جنگ کشیدند.
شاه لیدی بر اثر صلح,دختر خودرا به ولیعهد ماد داد.
یکسال بعد از صلح,هوخ شتر درگذشت.

4.استیاگ - اژدهاک (585-550ق.م)

وقتی که او بر تخت نشست,دولت ماد بزرگترین دولت اسیای غربی بشمار میرفت,ولی چنان که او بر تخت نشست طولی نکشید که این دولت در سال 550ق.م بدست کورش بزرگ منقرض شد.
(قسمتی از زندگی این شاه , در بخش زندگی کوروش هست)